Selecteer een pagina
Mijn eerste 3 weken in Polen zijn voorbijgevlogen.
De eerste 4 dagen voelden voor mij vooral als een worsteling. Dat betekent niet dat ik het niet fijn heb het is meer een en/en gevoel.
Ik geniet ervan dat ik weer in Polen ben, ik geniet van de geur, ik geniet van het eten, ik geniet ervan dat alles hier in jelly vorm te verkrijgen is (al laat ik de vis-in-jelly en vlees-in-jelly graag staan) en ik geniet van de taal. Ik geniet en ik worstel, het lijkt bijna op ons Nederlandse credo Ik worstel en ik kom boven.

Ik worstel met het uitzoeken van het OV, ik worstel met waar ik mijn boodschappen kan doen, ik worstel met waar ik mijn huisvuil kan laten en ik worstel, al zwervend door de stad, hoe de wijken zich ten opzichte van elkaar liggen. Ik worstel ook met een nieuw woon, werk en beweeg ritme. Waarbij ik en kan blijven werken en ruimte heb om mijn nieuwe leefomgeving te ontdekken. Het voelt voor mij ook als voor het eerst echt thuiswerken. In de komende weken zal ik vaker vanuit huis werken dan dat ik eerder heb gedaan.

In de eerste 4 dagen heb ik momenten dat het allemaal erg veel voelt. Ik heb op dat moment ook niet de mildheid voor mijzelf om even stil te staan, op adem te komen, achterover te leunen en het van een afstand te beschouwen. Ik vind mij zelfbewust in het leven staan en hoe zelfbewust ik ook ben, ook voor mij is het niet vreemd om te belanden in het gevoel van niet zeuren en doorgaan. Ergens in verdwijnen. Dit is zo eigen en zit zo diepj, het is er ingesleten. Hierdoor kan het voor mij niet direct aanvoelen als een avontuur. Mijn hoofd gaat dan met mij aan de haal en ik beland uiteindelijk in: waar ben ik in godnaam aan begonnen en vooral waarom? Gelukkig herken ik steeds sneller waar ik in beland en zodra ik het door rem ik af en ga ik voelen waar ik nu echt behoefte aan heb.

Ik woon momenteel in een appartement in het stadsdeel Targówek in de wijk Bródno. Targówek ligt in het noorden van Warschau. Voor het huis ligt een drukke weg en als je de weg oversteekt en je kijkt richting het centrum zie je in de verte het stalinistische taartvormige gebouw wat bekend is als het Paleis van Cultuur en Wetenschap. Targówek is ongeveer 25 m2 groot en heeft 124.000 inwoners. Targówek is verdeeld in twee delen: residentieel en industrieel. Ongeveer 30% van het gebied van het district is bedekt met stadsparken, zoals Lasek Bródnowski, Park Bródnowski en Park Wiecha in het oostelijke deel van het district. Tussen 1994 en 2002 was Targówek een zelfstandige gemeente.

Het appartementencomplex ligt direct aan Lasek Bródnowski. Doordat dit bos mijn achtertuin is ben ik hier elke ochtend in te vinden. Ik word ontzettend gelukkig van mijn ochtend routine en ik vind niks fijner dan de dag te beginnen met bewegen. In de eerste dagen ken ik het bos nog niet en gebruik ik Google maps om te navigeren (niet dat ik hier een enorm groot talent voor heb maar dat terzijde). Wat Google maps niet heeft zijn hoogtemeters en zo gebeurd het regelmatig dat ik een steile helling op moet of nog erger af. Na verloop van enkele dagen weet ik waar ik (ongeveer) ben en kan ik genieten van er zijn. Het is een prachtig bos waar ook wilde zwijnen, slangen en vossen leven.

De eerste 4 dagen zwerf ik door de stadsdelen Śródmieście en Praga.
Śródmieście betekent centrum en in Warschau (net als in veel andere steden) heb je de nieuwe stad en de oude stad wat weer beter bekend is als Stare Miasto. Stare Miasto werd gesticht in de 13e eeuw rondom het kasteel van de Hertog van Mazovië. In de begindagen werd het omringd met een muur. Het belangrijkste marktplein, de Rynek Starego Miasta, werd aangelegd aan het einde van de 13e eeuw of het begin van de 14e eeuw. Dit plein verbond het kasteel met de Nowe Miasto (Nieuwe Stad). Sinds de 19e eeuw dragen de vier zijdes van het plein de naam van belangrijke Polen die aan het plein woonden. Dit zijn Jan Dekert (Noord), Franciszek Brass (Oost), Ignacy Zakrzewski (Zuid) en Hugo Kołłątaj (West). In 1939 raakte de wijk zwaar beschadigd door de terreurbombardementen van de Luftwaffe. In 1944 werden alle gebouwen systematisch opgeblazen door de Nazi’s. Na de oorlog werd de wijk snel herbouwd waarbij zo veel mogelijk originele stenen werden gebruikt. Op het midden van de Rynek Starego vind je een zuil met daarop het beeld van Zygmunt III die in 1596 de hoofdstad van Krakau naar Warschau verplaatste. Ik zie dat Zygmunt de sjaal van Legia Warrszawa draagt dit ter viering van hun kampioenschap.

Praga. Beschreven als ‘edgy’ op zijn best en ‘gevaarlijk’ in het slechtste geval. Lang wordt Praga beschouwd als verboden terrein voor toeristen. Al tientallen jaren is dit gebied de thuisbasis van de armsten van Warschau, die in vervallen, afbrokkelende huurkazernes leefden in straten die worden gerund door criminele bendes. Het verdiende zichzelf zelfs de bijnaam “De Bermudadriehoek”. Zowel politiek als geografisch is Praga altijd gescheiden geweest van het eigenlijke Warschau. Met het onvermogen om een brug over de Wisla te bouwen (mensen konden alleen oversteken als de rivier in de diepten van de winter bevroren was, of per boot in de zomer), bleven ze onafhankelijke steden totdat ze in 1791 werden verenigd door koning Stanislaw August Poniatowski. De nieuwgevonden status van Praga zou niet lang duren; slechts 3 jaar later, tijdens de Slag om Praga, vermoordde het binnenvallende Russische leger 20.000 inwoners en verwoestte het hele district.
Op Solidarnosc Avenue zie ik een overblijfsel van die Russische bezetting; St. Maria Magdalena, een Russisch-orthodoxe kerk gebouwd op de plaats van een verwoeste kathedraal om de Russische dominantie over het katholieke Polen te tonen. Het is een prachtige, Byzantijnse structuur die op de een of andere manier WOII heeft overleefd met minimale schade.
Aan de overkant van de straat van St. Maria Magdalena is de belangrijkste kerk van het district, de kathedraal van St. Michael de Aartsengel en St. Florian de Martelaar. Het is niet alleen een symbool van het district, maar het is ook een teken van Praga’s onafhankelijkheid en verzet tegen buitenlandse overheersing. Het werd gebouwd in de 19e eeuw als reactie op de gedwongen russificatie van Polen onder tsaristische bezetting, de 71 torens waren ontworpen om de nabijgelegen orthodoxe kerk in het niet te laten. Helaas had het tijdens de oorlog niet zoveel geluk, met alleen de buitenmuren en de standbeelden van zijn twee heiligen die overeind zijn gebleven.

De wijk zelf eindigde de oorlog een beetje meer intact. Het Russische leger arriveerde in juli 1944 in Praga, maar stopte bij de Wisla en liet het Poolse thuisleger op beroemde wijze aan zijn lot over, aangezien het centrum van de stad systematisch werd verwoest door de nazi’s na de opstand van Warschau. Die totale verwoesting van het centrum van Warschau betekent dat de hele linkeroever, inclusief de ‘oude stad’, praktisch gloednieuw is, terwijl Praga het enige is dat overblijft van de vooroorlogse stad. Het is echt oud, vervallen en antiek.
Gebarsten ruiten en vervaagde, afbladderende verf verbergen de art nouveau grandeur die ooit te zien was. Gevels zitten vol met kogelgaten die meer dan 70 jaar nadat ze voor het eerst in de rendering werden geschoten, nog moeten worden afgedekt. Sommige straten zijn nog in dezelfde staat als in 1945. Daarom besloot Roman Polanski om Praga te gebruiken als filmlocatie voor zijn Oscar-genomineerde film “The Pianist”. Als je nu in die straten staat, kun je zien waarom ze zijn gekozen. Alleen de satellietschotels op de gebouwen en de moderne auto’s die op straat geparkeerd staan, geven aan dat het in feite de 21e eeuw is.
Vervagende fresco’s staan onopgemerkt in de hoeken en gaten van de wijk, en kaarsen flikkeren nog steeds naast beelden van de Maagd Maria in verborgen binnenplaatsen. Er zijn nog steeds meer dan 100 van deze kleine kapellen verspreid over het gebied. Ze werden gebouwd als vervanging voor gebombardeerde kerken tijdens de nazi-bezetting, maar worden vandaag de dag nog steeds gebruikt.
Terwijl de vastgoedprijzen in het stadscentrum stijgen, heeft het gebied een toestroom van studenten en kunstenaars gezien die op zoek zijn naar goedkope accommodatie en het vervallen Praga is een van de weinige plaatsen met een voldoende lage prijs. Met hen hebben ze een ontluikende kunstscène meegebracht. Leegstaande gebouwen worden geclaimd door kunststudenten om een modeshow te houden. In de ene hoek serveerde een bar drankjes terwijl in de andere dj’s speelden.
Op typische Praga-manier waren niet alle bewoners blij met deze bohemien-invasie, omdat ze de toestroom van kunst en cultuur niet konden omarmen. Ze hebben het gevoel dat het de historische sfeer van de buurt verwatert, dat de jongeren hun straat veranderen zonder hen te raadplegen. Op dit moment lijkt de revitalisering van de rechteroever echter niet te stoppen. Het barst van het leven en wordt snel een van Europa’s nieuwe creatieve hoofdsteden.
Ik vind Praga zelf fantastisch, juist vanwege het rauwe en ruige randje. Het voelt bohemien en als ik door Praga dwaal, krijg ik het gevoel dat dit de echte stad is. De hartslag en energie van Praga zijn voelbaar en het voelt vrij.